Viza problem!

In het vorige verslag gingen we, net als de meesten van jullie, ervan uit dat we rond deze tijd al ver halverwege Iran zouden rondtuffen. Mooi niet dus! Onze visa waren ruim op tijd aangevraagd, de communicatie met het toeristenbureautje in Teheran verliep in eerste instantie vlotjes, Zjoskes wieltje draaiden nog soepel, dus we maakten ons dan ook geen enkele zorgen. Even die visa binnentikken op het consulaat in Erzurum en doorstomen naar de grens was het idee. We zijn dan ook meteen, toen we vanuit Cappadocia in dit Turkse wintersportoord aankwamen, begonnen met de nodige Iran-voorbereidingen. Toen Patrick met Zjoske een bezoekje bracht aan de locale autoknutselaars is Heleen alvast op zoek gegaan naar passende kleding. Volgens het bureautje zouden we immers 'over een paar dagen' de benodigde visacodes ontvangen. Aangezien Erzurum een stadje is met een grote studentenpopulatie (dus relatief veel hippe kledingzaken) en Heleen voor Turkse begrippen redelijk lang is, bleek het uitzoeken van haar Iraanse outfit toch iets lastiger dan in eerste instantie gedacht. Toch was ze aan het eind van de dag twee stukken textiel 'categorietje zoutzak' rijker. Gewapend met deze soepjurken zouden we met gerust hart richting grens kunnen vertrekken; geen enkele lichaamsronding meer te bespeuren bij Heleen 'Iranian Style', dus dat is goed. Minder goed was het nieuws van het bureautje dat onze visa nog een weekje langer op zich lieten wachten... Hmmm... Nòg langer in dit barre oord doorbrengen waar de temperatuur 's nachts inmiddels tot om en nabij de min 10 graden zonk, zagen we eigenlijk niet zo zitten. Maar goed, je moet er iets voor over hebben en na een week zouden toch de benodigde stempels en stickers in onze paspoorten zitten, dus vooruit met de geit. Een dag later zijn we dan ook maar gewoon doorgegaan met de voorbereidingen. Next mission: trouwringenjacht! Tussen al het fel blinkende klatergouden lelijks (jaha, Erzurum staat naast haar snijdende vrieswind tevens bekend om z'n fantastische sieraden, vertegenwoordigd bij tientallen kleine juweliertjes) hebben we zowaar 2 leuke zilveren ringetjes op de kop getikt. Met deze 10 euro kostende kleinoodjes om onze vingers zijn we voor de Iraanse authoriteiten officieel getrouwd! Alleen jammer dat het ijverige juweliertje de ringen dusdanig heeft uitgebeten en opgepoetst dat ze nu net zo hard blinken als alle witgoud in de etalage. En dat was nou juist niet de bedoeling. Ach ja, even met de handjes onder Zjoskes motorkap wroeten en dan is ook dat probleem opgelost. Over Zjoske gesproken, waarom dan toch een garage bezoeken als ie zo soepel loopt? Eigenlijk is dat niet helemaal waar... Bij het binnenrijden van Erzurum begon het motortje namelijk aardig te sputteren en als er geen flinke dot gas werd gegeven bij het optrekken, sloeg ie af. Bovendien was de trekkracht nou niet bepaald meer wat ie geweest was en is het verbruik gestegen van 1 op 9 naar 1 op 8. Foute boel dus, dacht Patrick. Echter, na wat mailwisselingen met experts op dit gebied en een bezoek aan de reparatieturkjes bleek het euvel te liggen aan de hoogte waarop we ons inmiddels bevonden. En nog steeds bevinden overigens, huhuh. Namelijk 2000 meter. Dan raakt de carburateur van slag vanwege de veranderde luchtdruk, etcetera, en gaat dus moeilijk doen. Geen probleem dus, komt vanzelf goed als we weer richting zeeniveau afdalen. Het overigens soms echt wel lachen geblazen om met een blauw zwaailicht rond te karren. Of, leuker nog, even in de berm stil te staan. Ergens in midden Turkije raakte een bestuurder van een aanstormend bestelbusje bijna in een slip toen hij overhaast zijn riem probeerde om te doen nadat wij plotseling voor z'n neus opdoemden vanuit de berm. Echt hilarisch; nog nooit iemand zo rap en chaotisch z'n gordel zien omdoen met oprechte schrik in z'n ogen, zwabberend over de weg...

Maar goed, Erzurum dus. De stad die we noodgedwongen het beste hebben leren kennen van alle Turkse steden. Een stad met ruim 400.000 inwoners, genesteld tussen met sneeuw bedekte bergtoppen (waarvan de sneeuwgrens elke dag stukje bij beetje dichterbij komt!), een oud fort, handjevol winkelstraten, blèrende moskeeën, een rockcafé met enkel thee en fris, veel studenten, 'weldadige' hammam, vriendelijke gözleme bakkers, elke dag verse nieuwe Iraanse visa lotgenoten (overlanders), maar bovenal een héél fijn warm hotelletje. Hebben we ons dan helemaal dood verveeld hier de afgelopen drie weken? Nee! Integendeel zelfs. We hebben het beregezellig gehad, meer fijne mensen ontmoet dan tot nu toe tijdens onze hele reis en hebben een uitstap naar het noordoosten van ruim een week gemaakt, waarvan hierna volgend het verslag!

Na een dag of 10 wachten op de visa in Erzurum hadden we het best wel een beetje gezien. Bovendien bereikte ons een mailtje dat het proces nog eens een week langer zou duren in verband met 'further investigations by the Ministry of Foreign Affairs in Tehran'. De bergen om ons heen konden we inmiddels dromen en we hadden zelfs al kennisgemaakt met de stoeltjesliften 6 km. buiten de stad. Alleen jammer dat ze nog niet in bedrijf waren... Daarnaast lonkte natuurlijk dat mooie stukje Turkije in het noordoosten én een aangenamere temperatuur. Aldus togen we in de richting van Kars. Op 45 km. van dat stadje zou zich Ani bevinden, de voormalige hoofdstad van Armenië. In het povere piep-kraak hotelletje nog 'n Canadees stelletje tegengekomen die we 's anderendaags een lift hebben gegeven naar het afgelegen Ani, pal aan de Armeense grens. Wat we daar aantroffen was werkelijk fenomenaal. Een verlaten, deels vergane stad die rond 900-1000 na Chr. fungeerde als economische en politieke spil van Armenië en zich met gemak kon meten met steden als Constantinopel. Nauwelijks voor te stellen. Een ontzettend uitgestrekte vlakte gras- en heideland, met daartussen enorme gestalten van kerken, moskeeën, en afgebrokkelde stadsmuren die als oude dinosaurussen liggen te rusten; een dramatische en tegelijk surrealistische setting. En als je een steen gooide, kwam die terecht in de ver daaronder gelegen rivier in het niemandsland tussen Turkije en Armenië.

Toch kon ook Kars ons niet de temperaturen bieden waarvoor we Erzurum hadden verlaten en dus zetten we koers richting de kust van de Zwarte Zee. Nog even omgereden via een stil en mysterieus bergmeer bij de grens met Georgië en na het passeren van een flink besneeuwde bergpas kwamen we zowaar nog enkele andere hindernissen tegen. Zo stuitten we bijvoorbeeld op een aantal verkeersomleidingen als gevolg van een mega-dam in aanbouw. Die dam zou de hele vallei achter een bergketen, inclusief alle bestaande bergdorpjes, over een gigantische oppervlakte binnen 10 jaar onder water laten lopen. Nieuwgierig als we zijn, besloten we de Zwarte Zee te laten voor wat ie is en met de kust in zicht af te buigen naar één van de bergdorpjes die over 10 jaar niet meer zal bestaan en enkel nog bezocht kan worden door de zoetwatervisjes en een enkele avontuurlijk ingestelde duiker: het dorp Yusufeli. De weg ernaartoe was werkelijk adembenemend: baande zich door een fantastische vallei langs de rivier, met hoog uittorende rotspartijen en een weelderige begroeiing in alle denkbare herfsttinten. Een van de mooiste routes ooit bereden! Wel even oppassen voor de vele kuilen in de weg. Het is duidelijk dat de Turkse overheid niet meer gaat investeren in uitgebreide wegrenovaties in deze contreien. Heleen had haar oog inmiddels laten vallen op een gezellige camping in het eerstvolgende dorp (gehucht) na Yusufeli. De weg ernaartoe werd steeds smaller, erg bochtig en op sommige plekken zo smal dat er met moeite een vrachtwagen overheen kan. Jaaha, in verband met de aan te leggen dam rijden kom je die grote jongens regelmatig tegen op deze weg en in het geval van tegenliggend verkeer ontstaat er dan ook een klein probleemje dat een paar minuten wurmen, steken en achteruitrijden vergt vooraleer het is opgelost. In het dorpje van onze keuze aangekomen bleek de 'camping' te bestaan uit een huisje met daarachter een tuintje gelegen dat enkel te bereiken is door de voordeur van dat huisje. Met niet meer plek dan voor twee kleine tentjes. Hier zouden we Zjoske dus moeilijk kunnen parkeren, tenzij we dwars door de voorgevel het achtertuintje waren ingereden. Bovendien werden we angstig aangestaard door een aantal dorpelingen die er (op z'n zachtst uitgedrukt) uitzagen alsof men in dit berggehucht niet zo heel erg veel keuze heeft in het uitzoeken van een partner ter voortplanting... Na zo'n 5 keer steken lukte het rechtsomkeert te maken richting Yusufeli. Daar vonden we 3 kilometer buiten het dorp een idyllisch plekje bij motel/restaurant/camping Yesilbag (groene tuin). We werden warm welkom geheten door de gelijknamige familie en natuurlijk weer overladen met de nodige kopjes thee. 'If only camping, no money', wist de inderhaast opgebelde dochter ons te melden. De temperatuur was daarnaast erg aangenaam en het plekje langs de rivier één uit duizenden. Hier wilden we wel even vertoeven! Na thuiskomst op haar scootertje bleek de dochter des huizes een hippe 20-er met een vriendje Istanbul (nee, pa Mustafa mocht daar niets van weten) die het meteen goed kon vinden met Heleen. Toen we zeiden dat we de volgende dag door de bergen wilden gaan wandelen, vroeg ze of ze meemocht. Tuurlijk, geen probleem. Kon ze ons immers een beetje de weg wijzen. Zo gezegd, zo gedaan. Volgende dag om 10 uur vertrokken en een immens steil bergpasje opgelopen. Een flink stuk op weg begon madame Gonca echter een beetje moe te worden. 'Rest 5 minutes, okay?' Tuurlijk, geen probleem. Na vervolgens 5 minuten te hebben gelopen, ging ze erbij zitten... uhm... weer 5 minuten pauze. Dat ritueel herhaalde zich een paar keer toen Patrick opmerkte dat we het beste gewoon konden doorlopen en op de top even uitrusten. Geen probleem. Die top bleek echter dusdanig hoog dat dat nog wel even zou duren. Opeens stelde Gonca dan ook voor dezelfde weg terug te keren. Pat en Heleen hadden nog wel gehoopt op een mooie rondtocht omuiteindelijk in Yusufeli te eindigen. No way. Gonca moest en zou opeens terug. Uiteindelijk waren we net voor het donker terug bij de familie en wist Mustafa aldaar te melden dat de weg òver de berg via een ander dorp naar Yusufeli zo'n slordige 45 km. lang was geweest. Aha!
De eerste avond werden we trouwens aangenaam verrast met de mededeling dat we gewoon konden mee-eten met de family. Ha, gezellig dachten we, lekker met z'n vijven van de homemade cooking van Meryem genieten. Fout! Althans, die homemade cooking zat wel goed, maar rond een uur of zes werd de 'woonkamer' bestormd door 15 rauwe Turken; werkers aan de dam, inclusief hun 2 voormannen. Met de meest luidruchtige voorman had Patrick na een dag al mot; de dominante Turk was er niet van gediend dat hij een bord visgraten kreeg aangeboden door Patrick terwijl het tafereel gniffelend werd gadegeslagen door het ploegje werklui. Ach ja, Turkse mannen hebben zo hun trots. De andere voorman was echter ongekend sympathiek, oprecht geïnteresseerd (vooral in Heleen) en wilde zijn VW T4 bus wel ruilen tegen onze Transit. Totdat hij hoorde dat we benzine reden.
De tweede avond werd Heleen uitgenodigd mee te gaan met Gonca en Meryem naar hun 'familiehuis' in het dorp. Daar aangekomen (achterop de scooter) was het een drukte van jewelste. Iedereen, vooral tantes en kinderen, zat lekker op de grond te keuvelen, te breien en ook werd en nog volop gegeten. Heleen werd dan ook vriendelijk verzocht nog een 'hapje' mee te eten, terwijl zojuist uitgebreid was getafeld op de camping. Verder werd er volop gekletst, weliswaar met handen en voeten. Daar waar nodig trad Firat, het 14-jarige stoere Turks ventje met vlassnorretje, op als tolk. Na de verplichte foto- en mailadressenuitwisselingssessie en een flink gezellige avond was het tijd weer campingwaarts te keren. De volgende ochtend was Firat al vroeg aanwezig te huize Yesilbag. Toch eens kijken wie die Patrick is, moet hij gedacht hebben. Vervolgens bleek al snel dat we in hem onze wandelpartner voor die dag hadden gevonden. Werkelijk, als klitteband zat ie aan ons vast, stoer z'n vriendjes uit het dorp groetend terwijl hij naast ons liep. Na een poos werd ie echter wat minder spraakzaam. Net als bij zijn nichtje, bleek ook voor hem de wandeling veel te lang duren. Het ventje had een beetje honger gekregen. Na een tijdje liep hij er dan ook bij alsof z'n hoofd, romp en benen onafhankelijk van elkaar bewogen. Hongerklop zullen we maar zeggen. Wel een zielig gezicht. Dankbaar nam hij dan ook de pide (Turkse pizza) in ontvangst die we voor hem kochten. Tja, Turken en lange wandelingen, zal wel niet zo'n goed combi zijn. Merk nu pas dat het verhaal een beetje lang van stof begint te worden, maar, even doorbijten nog. Ga er zo een eind aan breien!

De laatste avond kwam opeens Rob binnenwandelen in de 'huiskamer'. Een Nieuw-Zeelandse reiziger die enkele maanden geleden was vertrokken uit Oss, waar hij een paar jaar gewoond en gewerkt had; kunstgrasvelden aanleggen. Erg gezellige en leuke vent. Dezelfde avond trouwens dat Gonca opeens de huiskamer kwam binnenstormen... er was een vrachtwagen van de weg geraakt, vlak boven huize Yesilbag. Gewapend met zaklampen en camera gingen we het tafereeltje bekijken. Er hing inderdaad een enorme vrachtwagen volgeladen met kolen over de rand van de weg. Typisch gevalletje té brede wagen voor té smalle weg. Onderdeel van de reddingsactie was het leegbaggeren van de lading, linearecta de helling af in de tuin van de Yesilbags. Die werd dan ook meteen omgedoopt tot 'zwarte tuin', waarna Mustafa voor de zoveelste keer op z'n flikker kreeg van Meryem. Arme man... De vrachtwagen kon overigens na een paar uur zijn weg weer vervolgen. Mustafa stond de volgende ochtend echter nog steeds kolen te scheppen.

Twee dagen later zouden we Rob wederom in Erzurum tegenkomen en een zeer gezellige avond beleven op onze hotelkamer, samen met twee overlanders per motor Chris (Schotland) en Kadri (Estland) en een aangeschoven Turk. Ook Chris en Kadri wachten nog op hun visa die ze, evenals ons, aangevraagd hebben bij iranianvisa.com. Ondertussen heeft die visa aanvraag trouwens een tamelijk dramatische wending genomen. Van het kantoortje in Teheran vernemen we sinds een week helemaal niets meer en in Erzurum schuiven steeds meer visum-loze overlanders aan, vrijwel allemaal per motor. Zo ontmoetten we begin deze week Stuart, een man van ergens in de 60 uit Nieuw-Zeeland die op weg is naar zijn geboorteland en gisteren nog een 'vers' stelletje uit Engeland. Allemaal hun visa aangevraagd via het op meedere plekken aanbevolen iranianvisa.com. Allemaal tot dusver zonder resultaat. Al hebben Kadri en Chris op dit moment nog levendige hoop; aan hun zijn de visa beloofd voor komende maandag... goh waar hebben we dat eerder gehoord? Na het uitgebreid natrekken van iranianvisa.com op internet en na een aantal gesprekken met Stuart, hebben Heleen en Pat alle vertrouwen in het bureautje verloren. Ondanks de goede verhalen in de Lonely Planet (doorgaans betrouwbare reisgids) dus ook erg veel klachten op diverse internet-fora. Willekeur en onduidelijkheid blijken de voornaamste specialisaties te zijn van het Iraanse bureautje... We zijn dan ook, naar Stuart's voorbeeld, begin deze week richting het Iraanse consulaat hier in de stad getogen en hebben inmiddels twee gesprekken met de consul himself gevoerd. Hij heeft afgelopen woensdag een hernieuwde aanvraag voor ons ingediend bij het ministerie in Teheran. Erg vriendelijk en hulpvaardig, maar daarmee zijn we er nog niet. Ondertussen worden alle registers opengetrokken om toch aan de benodigde documenten te komen. Zo is er juist via de mail een uitnodiging van een nieuwe Iraanse couchsurf 'vriend' binnengekomen die morgen met grote spoed naar het consulaat wordt gebracht. Ter aanvulling. Uitnodigingen van Iraanse burgers vergroten de kansen, zo hebben we ergens gelezen. Rest ons niets anders dan te duimen... En indien het feest ondanks alle pogingen toch niet doorgaat? Dan vertrekken we naar alle waarschijnlijkheid richting het zuiden. Syrië en Jordanië schijnen namelijk ook prachtige landen te zijn! Maar vooralsnog hebben we er alle vertrouwen in dat we over ongeveer een week Iran binnenrijden! Maandje vertraging, ach ja, moet kunnen. Wordt vervolgd...

Wist je trouwens dat:

- De Turkse versie van 'Deal or no Deal' met ruim 3 uur een avondvullend programma is (in plaats van de 30 minuten dat het programma in NL duurt) en doorspekt is met overdreven dramatiek, compleet overbodige dialogen en minutenlange close-ups van zielskwelling en verdriet?

- Bergschoenen die totaal aan flarden zijn gelopen en waarvan de foam er overal uit ligt, na twee uurtjes weer zo goed als nieuw bij de schoenmaker vandaan komen (voor 5 euro). Hoeveel dagen ze het uiteindelijk hebben uitgehouden, horen jullie de volgende keer. Maar vooralsnog zitten ze weer lekker. Hoewel, nu ik eens even aan de rechterhak voel, blijkt die alweer aardig los te bungelen. Uhmmm...

- Een 'echte, hardcore' Hammam in Turkije voor mannen een weldadig relaxte ervaring is? Maar waar je via het achterdeurtje naar de vrouwensectie in een compleet gekkenhuis belandt waar iedereen en alles door elkaar heen krioelt, kinderen rondrennen, gegeten en aan elkaar geplukt wordt en dit alles op een oppervlakte van een paar royale postzegels zonder aparte kleedruimtes. Geen wonder dat Patrick en Heleen in totaal uiteenlopende gemoedstoestanden naar buiten kwamen...

- Naarmate je meer naar het oosten rijdt in Turkije, de thee steeds vaker op de Iraanse manier wordt gedronken: brokje suiker tussen de voortanden geklemd waar je de thee vervolgens doorheen laat sijpelen... Vergt enige oefening.

- Pat zich heeft ontpopt tot professionele visser? Aan de oever van de rivier grenzend aan camping Yesilbag lag namelijk een draad met vijf haakjes. En Patrick zou Patrick niet zijn als ie het toch niet even zou proberen, ondanks z'n onmetelijke angst voor levende vissen. De visjes zouden toch wel niet bijten... Echter, na drie keer ingooien hing er plots een jaap van minstens 30 cm. aan het haakje te spartelen! Pat drukte meteen de draad in Heleens handen en rende in een drafje de camping op: 'Mustafa, Mustafa!!!'.

Voor nu vertrekken we weer naar ons heerlijk warme hotelletje. Eens kijken wie er vandaag weer zijn aangeschoven. Vanaf zondag brengen we naar alle waarschijnlijkheid dan toch een bezoekje aan de Zwarte Zee kust en gaan we Trabzon verkennen.


Tot zover The Erzurum Story,

Heel veel liefs en de groetjes van
Heleen en Pat



+++ Het reisblog van Patrick Clerkx en Heleen van Aken: http://patenheleen.waarbenjij.nu +++